spelletje, zie een gat in de markt en handel! Hoe breng je dat dan aan de man? Via een filmpje op TikTok, YouTube, facebook of instagram? Een medium waardoor je misschien de lokale of nationale pers haalt? Een mededeling op de winkelruit (‘Kreatieve ideeën voor uw noodpakket’), een folder op de toonbank en/of via een flyer? Robot als hulp Even terug naar het reeds genoemde ChatGPT (AI). Dat is toch wel een dingetje wat steeds meer aandacht opeist. De vraag is word je van artificial intelligence (AI) dommer, stomp je er van af of voegt het iets toe en zo ja wat? Ik kan er twee voorbeelden van geven. Een is een sollicitatiebrief waar de sollicitant uren op heeft zitten zwoegen. En waarna bij ingeving van hetgeen verlangd werd, in twee minuten een kant en klare versie van de sollicitatiebrief tevoorschijn kwam. De conclusie was alleen dat “het gevoel er aan ontbrak” en de sollicitant ook vond dat het niks te maken had met zijn eigen ik. De ziel was er uit. Tweede voorbeeld. Een fietsmaatje dat via ChatGPT (chatbot) vroeg hoe hard hij zijn banden moest oppompen bij langdurig rijden op een onverharde weg? Na het ingeven van het fietsmerk volgde seconden later het antwoord, aangevuld met tal van tips. Een voorzichtige conclusie is dat het nuttig kan zijn en het er helemaal aan ligt waarvoor je ChatGPT gebruikt. Wat wil je weten of overbrengen? Iets zonder gevoel, of juist met emotie? En ja, ik weet dat er verschillende mogelijkheden zijn. Je hebt onder andere naast ChatGPT het Chinese DeepSeek en CoPilot, terwijl achter de schermen gewerkt wordt aan een Nederlandse versie, te weten GPT-NL (Bron: DPG-Media). Dan ook nog de vraag: wat is wel of niet betrouwbaar, want zo’n robot maakt een mix van alles wat hij (of zij dan wel het) uit het heelal te pakken krijgt. Soms wordt verkeerde informatie aan elkaar gekoppeld dus: zelf blijven nadenken is geen overbodig advies. AI geeft namelijk zelf aan dat het kan hallucineren en ‘feiten verzinnen’. (Bron: Maartje Huijben, journalist en communicatie-adviseur / DPG-Media). Toepasbaar Het wordt er allemaal niet makkelijker op. ‘Ingewikkeld’ en ‘te snel’. Daarom probeer ik me hier meestal te beperken tot ‘behapbare’ feiten; vermeldingen die aan het denken zetten, hopelijk praktisch vertaalbaar zijn, of direct bruikbaar, zoals de volgende voorbeelden. Zo vind ik de aanduiding ‘gratis wifi’ op de etalageruit wel een aardige servicegerichte mededeling. Overigens wel met twee opmerkingen. 1. De officiële schrijfwijze is Wi-Fi, met een hoofdletter W en I, en een koppelteken tussen de twee delen. Het is een geregistreerd handelsmerk. Daarom met hoofdletters en een koppelteken. 2. Het woord ‘gratis’ vind ik vreemd. Ik zie me in een winkel of restaurant nog niet voor Wi-Fi betalen, al staat dat ‘gratis’ op zich heel vriendelijk. Een ander leuk voorbeeld is de oproep om een review te schrijven over in dit geval het eten in een restaurant. Je houdt je smartphone voor de daarvoor aangegeven plek en ‘hoppa’. Al riskeer je wel dat iemand een akelige klacht poneert. Een ander schildje aan de muur. Dit keer bij een notariskantoor in Wageningen met de duiding ‘netwerk notarissen’. Dat straalt wel een betrouwbaarheid uit. Schoonheidsspecialisten en pedicures hebben vaak ook een bordje, met vermelding dat de betreffende aangesloten is bij respectievelijk branche organisatie Anbos (schoonheidsbranche) en Provoet (voetverzorgingsbranche). Toepasbaar Een duiding van geheel andere orde en betekenis kan de naam zijn. In Arnhem kwam ik damesmodezaak ‘Chic de Friemel’ tegen. Die naam vind ik wel een vondst. De uitdrukking ‘chic de friemel’ werd in de praktijk gebruikt als je buurvrouw haar nieuwe jurk liet zien. Had die een beetje glitter of rijke uitstraling dan reageerde je al snel met ‘Nou nou, dat is chic de friemel’. Dat bedoelde je dan als compliment. De officiële betekenis wijkt daar wel van af. Daar wordt het gebruikt in de betekenis van overdreven netjes, namaak-chic of over de top opgedoft. Men verkoopt bij genoemde zaak erg mooie kleding en prachtige accessoires tegen uiterst betaalbare prijzen. Onder andere tassen met van pailletten vervaardigde vlinders. De inrichting van de zaak is erg inspirerend. Tussen kunst en kitsch in. De winkel heeft geen website, maar als je de naam intypt op google krijg je wel een idee hoe het er van binnen uitziet. Wat we er van kunnen leren? Dekt de naam van je winkel (nog wel) de lading? Ook iets om over na te denken. ■ ‘De vraag is word je van artificial intelligence (kunstmatige intelligentie) dommer, stomp je er van af of voegt het iets toe en zo ja wat?’ augustus 2025 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MjQyMjc=